امپراتوری ضعیف و از هم پاشیده
هنگامی که در تابستان 1261 میلادی امپراتور میخاییل هشتم به همراه ارتش خود بار دیگر وارد قسطنطنیه گردید ، این شهر همچنان کم جمعیت و ویران باقی مانده بود. میخاییل هشتم برای ترمیم بیزانس اقدامات متعدد اما بی تاثیری را به اجرا در آورد.
او مانع از حمله ی شاه ناپل و سیسیل به بیزانس گردید و حقوق تجاری بیزانس را از ونیز پس گرفت و آن را به جنوا واگذار نمود. علی رغم تمام این اقدامات ، بیزانس رو به ضعف می رفت ؛ در 1350 میلادی قلمرو بیزانس تنها شامل قسطنطنیه و بخش کوچکی از آسیای صغیر و بالکان می شد.
قدرتی جدید
در قرن چهاردهم میلادی گروهی تازه ای از ترک ها به نام عثمانی ها در آسیای صغیر دولت کوچکی را تشکیل دادند. عثمانی ها که جنگجویان ماهری بودند ، به مرور زمان بر قلمرو خود افزوده و حوزه ی متصرفات خویش را به بالکان رساندند. آنان در سال 1354 میلادی شهر گالیپولی یکی از شهرهای مهم بیزانس ، را فتح کرده و به دنبال آن به پیشروی خود در قلمرو امپراتوری ادامه دادند.
سقوط قسطنطنیه
امپراتوران بیزانس بارها از طریق کمک مالی و نظامی به عثمانی ها ، مانع از تصرف قسطنطنیه شدند اما در سال 1453 میلادی ، سلطان محمد دوم کوشید تا به عمر بیزانس خاتمه بخشد.
سلطان محمد فاتح
امپراتور بیزانس ، کنستانتین یازدهم، از اروپای غربی درخواست کمک کرد اما فقط 3 هزار سرباز به یاری او آمدند. جمعاً کل مدافعان قسطنطنیه 8 هزار سرباز بودند که باید در مقابل ارتش صدهزار نفری عثمانی مقاومت می کردند.
قسطنطنیه همچنان شهری مستحکم با مدافعانی آماده و تازه نفس بود. ترک ها به مدت یکماه از طریق دریا شهر را محاصره کردند. همچنین ، صدهزار سرباز عثمانی به همراه توپ های عظیم سیصد کیلویی به نام اوربان ، شهر را از خشکی مورد حمله قرار دادند.
سقوط قسطنطنیه
تلاش های سلطان محمد ، که پس از تصرف قسطنطنیه ملقب به فاتح شد ، برای ورود با شهر ناکام ماند تا آنکه در 29 مه توپ های اوربان دیوارهای شهر را باز کردند. به دنبال آن ، نیروهای کلیدی ارتش عثمانی به نام ینی چری ها وارد عمل شده و پس از کشتن مدافعان شهر و امپراتوری کنستانتین ، قسطنطنیه را متصرف شدند.
کنستانتین یازدهم
با این واقعه ، امپراتوری بیزانس پس از بیش از هزارسال موجودیت ، فروپاشید و امپراتوری عثمانی جای آن را گرفت. تاثیر بیزانس بر تاریخ و فرهنگ اروپا بسیار بود. بیزانسی ها با حفظ کتب ارزشمند یونان و روم باستان و سپس انتقال آن به اروپا ، باعث ایجاد عصر رنسانس گردیدند.
امپراتوری عثمانی در 1453 میلادی