![تک دختر]( "تک دختر")
اخبار اجتماعی - دولت اعتدال و چالشی به نام "فضای مجازی"
فضای مجازی بی شک یکی از چالشهای مهم دولت حسن روحانی میباشد چرا که از طرفی حامیان دکتر روحانی به شدت موافق آزادسازی فضای مجازی هستند و مخالفین دولت، آزاد سازی این فضا را کاری ضد ارزشی و بعضا عناد با نظام می‌دانند.شبکه‌های اجتماعی که امروزه در فضای مجازی به وجود آمده اند را میتوان به عنوان ابزار مهمی در جهت سهولت ارتباطات و همچنین اطلاع رسانی سریع بر شمرد. اما متاسفانه این ابزارهای مفید ارتباطی در کشور ایران مخالفینی معدود اما قدرتمند دارد. این در حالیست که بنا بر برخی آمار، برای مثال وبسایت takdokhtarکه در ایران فیلتر است چیزی در حدود 11 میلیون نفر عضو ایرانی (در داخل کشور) دارد. بنا بر آماری که پایگاه World Internet Stats منتشر کرده، جمعیت کاربران takdokhtarدر خاورمیانه در حدود 23 میلیون نفر اعلام شده است که کاربران ایرانی 46 درصد آن را تشکیل می‌دهند.
بنابراین آمار کاربران ایرانی رقمی در حدود 11 میلیون نفر می‌شود. پس از ایران که با 7/46% در رتبه اول منطقه قرار دارد عربستان با 4/14% در رتبه دوم قرار دارد و این فاصله زیاد بیانگر این است که سایت های اجتماعی در داخل کشور از محبوبیت بالایی برخوردارند. نکته جالب در این آمار تعداد کاربران ایرانی میباشد که با 11 میلیون کاربر تعدادشان از تعداد آرای کاندیدای مخالفین takdokhtarبسیار، بسیار بیشتر است چیزی در حدود 3 برابر! البته آمارهای دیگر ایرانیان حاضر در takdokhtarرا چیزی در حدود 4 الی 17 میلیون نفر عنوان میکند.
ورود دولتی‌ها به شبکه‌های اجتماعی
بی شک یکی از محبوبترین وزرای دولت حسن روحانی محمد جواد ظریف میباشد که اگر بگوییم این محبوبیت صرفا به خاطر حل مسئله هسته ای بوده کمی بی انصافی کردیم. ظریف قبل از به ثمر رسیدن گفتگوهای هسته ای از چهره‌ای محبوب برخوردار شده بود و آن به واسطه حضور در takdokhtarو گفت گوی بی واسطه با مردم حتی با مخالفین بود.
محمد جواد ظریف با ظرافت خاصی از امکانات این شبکه استفاده کرد و توانست نظرات خود را با مردم در میان بگذارد. این رفتار برای جوانان فیسبوکی هم جالب بود چرا که برای اولین بار میتوانستند با یکی از مسئولین مملکتی بی واسطه صحبت کنند و نظراتشان را به گوش مسئولین برسانند. محمد جواد ظریف تا مدت ها گزارش روزانه ای از کارها و اقداماتش را در takdokhtarمنتشر میکرد که این کار با واکنش مثبت کاربران مواجه شد. البته محمد جواد ظریف تنها در takdokhtarنماند بلکه او در توییتر نیز حسابی ایجاد کرد برای ارتباط با غیر فارسی زبانان.
پس از محمد جواد ظریف دولتی های دیگری نیز دست به کار شدند که شاید مهمترین آنها اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور بود که یک نظر سنجی در takdokhtarبا موضوع یارانه ها انجام داد و در آن ضمن اشاره به قانون هدفمندی یارانه ها و اجرای فاز دوم آن، از مردم درخواست کرده بود نظر خود را در خصوص میزان کف درآمد برای تعیین مرز یارانه بگیران و دهک هایی که از دریافت یارانه حدف خواهند شد، بیان کنند. اما انتشار عکسی از دکتر روحانی در حساب توییتر ایشان در هنگام برگزاری
بازی ایران و نیجریه در جام جهانی نیز گواه دیگری بر استفاده مسئولین دولت و در جهت ارتباط با مردم بود. البته پس از نطق آتشین دکتر روحانی علیه مخالفین، صفحه اینستاگرام رییس جمهور پاسخ مخالفین را با یک شعر زیبا داد.
استفاده مسئولین از فیس بوک برای خارجیان نیز بسیار جالب بود تا جاییکه وزیر خارجه سوئد پس از بازگشت از سفرش از ایران نوشت: «در ایران اتفاق شگفتی افتاده است، مسئولان ارشد کشور صفحه فیس بوک را غیرقانونی اعلام و فیلتر کرده اند، اما همان مسئولان خودشان با «فیلتر شکن» وارد فیس بوک شده اند و صفحه باز کرده اند و با مردمی که آنها هم با فیلترشکن وارد فیس بوک می شوند، ارتباط برقرار می کنند»! البته ایشان نگفتند که مسئولین ارشدی که takdokhtarرا فیلتر کردند مسئولین ارشد امروز نبودند.
فیلترینگ شبکه های اجتماعی تلفن همراه
در 28 آذر 92 دستور فیلترینگ وی چت توسط کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه صادر گردید. اما در تاریخ 18 دی ماه 92 وزیر ارتباطات در حاشیه همایش مدیران پستی در یک نشست خبری با خبرنگاران اظهار داشت: «اولویت‌ها در شبکه ملی اطلاعات، برقراری امنیت برای ارائه سرویس‌هایی از جمله تجارت الکترونیک، سلامت الکترونیک و بانکداری الکترونیک است. وی سپس ادمه داد: سیاست‌گذاری در دولت یازدهم متفاوت خواهد بود و رویکرد، فهیم بودن مردم است. وزارت ارتباطات در تلاش است که بخش‌هایی از برنامه ویچت را که برای مردم مشکلاتی به وجود آورده بود، فیلتر کند.» این اظهارات بیان گر این موضوع بود که دولت برنامه ای برای محدود کردن مردم ندارد و هدفش آزاد سازی فضای مجازیست. نکته ای که بی شک خواست اکثریت مردم ایران میباشد.
اما با فیلترینگ شبکه «وی چت» صحبت هایی در زمینه فیلترینگ سایر شبکه های اجتماعی تلفن همراه به گوش میرسید و حتی عنوان شد مخابرات در پشت پرده این ماجراست چرا که با گسترش این شبکه ها کم کم از سودهای کلان مخابرات کاسته می‌شود. البته وزیر ارتباطات اجازه فیلترینگ سایر شبکه ها را نداد. و پس از مدتی «وی چت» رفع فیلتر شد.
رفع فیلتر فیسبوک
اما در اسفند ماه 92 علی جنتی وزیر فرهنگ طی مصاحبه ای عنوان کردند: «به بهانه‌ی حفظ ارزش‌های اسلامی جلوی رشد چیزی را در کشور نمی‌توان گرفت. از این رو، مسأله‌ی فیلتر بودن takdokhtarجزو مواردی است که پس از مدت زمانی حل خواهد شد. او ادامه داد: اگر به عقب بازگردیم، می‌بینیم خیلی کارها که در اول انقلاب انجام شده، مضحک به‌نظر می‌آید، مثل اینکه ویدئو و دستگاه فکس ممنوع بود.
جنتی با بیان اینکه الان در دنیا شبکه‌های اجتماعی فعال هستند، تصریح کرد: 700 میلیون نفر در دنیا عضو takdokhtarهستند که چهار میلیون نفر از این تعداد را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند؛ ولی ما آن را محصور کرده‌ایم. وی با تأکید بر اینکه در دولت چنین تفکری وجود ندارد که شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کنیم، اظهار کرد: در کارگروه مصادیق مجرمانه که شش وزیر در آن عضو هستند، درخواست جلسه داده‌ایم. مباحث را در این زمینه به تفسیر بیان و اعلام کرده‌ایم نمی‌توانیم دور خود حصار بکشیم».
پس از یک هفته از مصاحبه وزیر ارشاد خبری منتشر شد با این عنوان که takdokhtarدر برخی از استانها رفع فیلتر شده و مردم میتوانند بدون نیاز به فیلتر شکن به آن دسترسی داشته باشند. این خبر با واکنش تندروها به خصوص مجلسیان همراه شد و در نهایت وزارت ارتباطات آن را خطای فنی برشمرد و افزود takdokhtarرفع فیلتر نشده است.
در همین راستا معاون دادستان کل کشور گفت: «اگر ثابت شود رفع فیلتر فیسبوک در برخی مناطق کشور ناشی از قصور مسوولان ذیربط بوده، به طور جدی با آنها برخورد خواهد شد. عبدالصمد خرم آبادی، افزود: وزارت ارتباطات مجری دستورات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است و هرگونه خودداری عمدی و سهوی از اجرای دستورات کارگروه جرم محسوب می‌شود.وی گفت : تذکرات لازم در خصوص رفع فوری اختلالات ایجاد شده به مسوولان ذیربط در وزارت ارتباطات داده شده است.»
در همین حال رمضانعلی سبحانی‌فر نماینده مردم سبزوار و عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه در فضای مجازی درباره برداشته شدن فیلترینگ فیسبوک در برخی مناطق کشور گفت: «همانگونه که می‌دانید کمیته تعیین مصادیق مجرمانه دارای بخش‌های گوناگونی است که در آن کارشناسان موارد تخلف را مورد بررسی قرار می‌دهند و برای تصمیم‌گیری به کمیته ارجاع می‌دهند.»
بدین ترتیب رفع فیلترینگ فیس بوک به تعویق افتاد. اما شایعات مبنی بر فیلترینگ سایر شبکه های اجتماعی ادامه داشت تا جایی که رضا رشید پور در جشن پیروزی دکتر روحانی که در تاریخ 22 خرداد در سالن وزارت کشور برگزار شد رو به رییس جمهور گفت: « تورو خدا نزارید اینستاگرام و تکدخترو هم ازمون بگیرن» که این صحبتها با تشویق شدید حضار مواجه شد.
نسل سوم اینترنت همراه
اما چندی پیش و با توجه اتمام انحصار نسل سوم برای اپراتور سوم، وزارت ارتباطات اجازه امکان برقراری و راه اندازی نسل سوم اینترنت همراه را به سایر اپراتورها نیز داد که این مسئله آنچنان برای مخالفین دولت، سوژه خبری درست کرد که گویی تا به حال در کشور نسل سوم اینترنت همراه یا همان G3 در دسترس نبوده. البته مخالفین که پس از استیضاح وزیر علوم دیگر سوژه مناسب خبری نداشتند این را بهانه ای قرار دادند برای حمله به دولت و از هیچ اقدامی صرف نظر نکردند؛ حتی تحریف استفتای مراجع.
با این وجود محمد باقر نوبخت در یک برنامه تلویزیونی به گلایه اعضای شورای عالی فضای مجازی درباره اینکه در سیاست‌های کلان حوزه ICT باید از شورا تبعیت شود اما در اقدامات اخیر وزارت ارتباطات از جمله صدور پروانه نسل سوم تلفن همراه و تاخیر در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، مستقل از شورا عمل شده است، گفت: «این شورا، ضوابط، آیین‌نامه‌ها، خط مشی و سیاست‌های لازم را تصویب میکند و بدون تردید مصوبات شورا هرچه باشد از سوی رئیس‌جمهور ابلاغ خواهد شد و همه موظف به اجرا هستند.
سخنگوی دولت یازدهم افزود: کاش اعضا و دبیر شورای عالی فضای مجازی موردی را بیان می‌کردند که شورا موضوعی را تصویب کرده و سپس قوه مجریه یا دستگاه‌ها برخلاف آن عمل کرده باشند. وی ادامه داد: شورای عالی فضای مجازی دبیر دارد و دبیر باید موضوعات را مطرح کند که هر بار شورا تشکیل جلسه داده تصمیم‌هایی گرفته شده است. دبیر باید هر موردی که فکر می‌کنند لازم است را به شورا بیاورد.»
دفاع رییس جمهور از اینترنت
اما در 10 شهریور دکتر روحانی در بین ائمه جماعات گفت: « ما نمی‌توانیم دروازه‌های دنیا را به روی نسل جوانمان ببندیم. این درست است که می‌گویند نسل جوان را باید از آب مسموم و یا هوای مسموم بر حذر داشت اما چه کنیم که هوا آنچنان آلوده است که تنها با ماسک قوی میتوان در برابر این آلودگی ایستاد.
روحانی با بیان این که نسل جوان ما نیاز به توان و قدرت ایستادگی در برابر فضاهای آلوده را دارد اظهار کرد: امروز فضای عالم از ارتباط جدید پر شده است. امروز اولین شرط ورود به دانشگاههای خارج از کشور استفاده قوی و درست از اینترنت است. یعنی در غیر این صورت نمی‌توان دانشجو بود چه برسد به این که اندیشمند شد. مگر می‌شود در دنیای امروز ما این ابزار را کنار بگذاریم» این صحبتهای دکتر روحانی بار دیگر نشان داد دولت هدفش آزاد سازی فضای مجازی، عدم فیلترینگ شبکه های اجتماعی و رفع فیلترینگ آنهاست اما زمان آن بستگی دارد به مخالفین معدود اما قدرتمندش که تا به کی زور آنان بر رای مردم میچربد.
نفع دولت در آزاد سازی مجازی
با انجام مقایسه ای کوچک میتوان دریافت که آزاد سازی شبکه‌های اجتماعی به نفع خود دولت نیز هست. دولت که رسانه ملی را با خود ندارد و مانند سالهای اول اصلاحات، خبری از روزنامه های حامی دولت در این روزها نیست؛ از طریق شبکه های اجتماعی که بسیار کم هزینه و اثر بخش میباشد میتواند خلا رسانه را برای خود پر کند و اقدامات، اهداف و برنامه های خود را از این طریق به گوش مردم برساند. مانند کاری که وزیر خارجه همین دولت در ابتدا انجام داد و موفق بود.
![[عکس: tg6ug8fgap6sdbete2tr.gif]](http://www.takdokhtar.ir/takupload/upload/tg6ug8fgap6sdbete2tr.gif)
